جرثقیل یا جراثقال یکی از مهم ترین و پرکاربردترین انواع ماشین آلات در پروژه های بزرگ ساختمانی و عمرانی محسوب می شود. جرثقیل کلمه ای عربی بوده که معادل آن در زبان فارسی “گرانبر” می باشد.

تاریخچه ساخت جرثقیل

اولین جرثقیل های تاریخ در حدود ۴۰۰۰ قبل در مصر باستان برای جابه جایی اجسام مورد استفاده قرار می گرفتند. این وسیله در گذشته با نام شادوف شناخته می شد. جراثقال های اولیه چوبی بودند و از یک تکیه گاه افقی، دو تکیه گاه عمودی و یک بازوی گردان تشکیل شده بودند.
نحوه کار آن ها به گونه ای بود که برای تعادل در یک طرف، وزنه تعادلی و در انتهای دیگر آن بازوی گردان قرار داشت که آب یا کالا را جا به جا می کرد.

جرثقیل سقفی

امروزه با استفاده از ماشین آلات سنگین صنعتی،کارهای بسیار بزرگی که انجام آن توسط نیروی انسانی و تجهیزات اولیه ی ساده، سخت و ناشدنی می باشد، براحتی امکان پذیر می باشد. یکی از این سازه های بسیار مهم و کارآمد جهت پیشبرد سریع فرآیند یک پروژه، جرثقیل سقفی می باشد. این وسیله متشکل از بدنه ای ساخته شده از جنس تیرآهن به همراه یک قلاب و کابلی که برای حمل اجسام بروی تیرآهن تعبیه شده است، می باشد. در واقع جرثقیل سقفی دارای دو ریل می باشد که در موازات هم قرار دارند و بصورت افقی در طول یک مکان همچون سالن های بزرگ قرار می گیرند. حرکت جرثقیل بروی این ریل ها در ۶ جهت می باشدکه همین امر سبب شده تا جابجایی توسط آن بسیار راحت و آسان باشد. قلاب در این سازه نقش جابجایی اجسام بزرگ و سنگین را بعهده دارد که به وسیله ی کابلی که به آن متصل می باشد، اجسام را بلند کرده و به جای که مدنظر می باشد انتقال می دهد. اغلب از این جرثقیل سقفی برای مکان های بزرگ مسقف مانند سالن های بزرگ صنعتی و سوله ها و دیگر مکان های بزرگ سرپوشیده استفاده می کنند. جرثقیل سقفی در دو نوع ساخته می شود، جرثقیل سقفی تک پل و جرثقیل دو پل معادل این دستگاه در زبان انگلیسی overhead crane است که معمولاً برای انتقال عمودی و افقی بارها در انبار و سالن های صنعتی استفاده می شود.که هرکدام از آنها دارای ویژگی مخصوص بخود می باشند.

بیشتر بدانید: بیشتر بدانید: تابلوی برق جرثقیل

انواع جرثقیل سقفی

جرثقیل سقفی تک پل

جرثقیل سقفی تک پل (overhead crane single girder) یک پل با راهبر طولی وجود دارد که وینچ بالابر به شکل آویز از بال پایین پل جرثقیل قرار گرفته و حرکت عرضی جرثقیل جزئی از وینچ است.
این نوع جرثقیل از قابلیت و کارایی بالایی برخوردار بوده به این دلیل که قادر است در دو جهت طولی و عرضی، حمل و جابجایی بار داشته باشد و این سبب شده که از قابلیت بالای در مکان های مثل سالن ها برای جابجایی بار استفاده شود. این نوع جرثقیل با پوشش دادن کل محوطه از کارایی بالایی برخوردار بوده. لازم به ذکر است که سقفی تک پل در دو حالت رونشین و آویز موجود می باشند که در نوع رونشین بر روی ریل نصب می شود و این قابلیت را دارد که بر روی ریل حرکت کند و در نوع آویز، جرثقیل به حالت آویز بوده که جرثقیل در زیر ریل تیری آویزان بوده و حرکت می کند.

جرثقیل سقفی دوپل

جرثقیل سقفی دو پل یا جفت پل (overhead crane double girder) دارای دو پل با راهبر طولی هستند که وینچ بالابر با استفاده از یک کالسکه در عرض دو پل جرثقیل حرکت می‌کند.
بهره برداری از این نوع جرثقیل بیشتر بوده به این دلیل که از سرعت و قدرت بیشتری برخوردار بوده و توانایی بیشتری در برابر فشار بار را دارد. از نقطه قوت های جرثقیل سقفی دو پل سازگاری با هر نوع محیطی بوده و ایمنی در کار را بیشتر در این نوع جرثقیل می بینیم. و از طراحی های مختلفی برخوردار بوده که در دهانه های مختلفی ساخت شده اند.

بیشتر بدانید: لنت ترمز جرثقیل